اهم اخبار
فلاکت ایران مقابل "تئاتر شهر" و اوهام عضو شورای شهر سیاوش آذرپور
فلاکت ایران مقابل "تئاتر شهر" و اوهام عضو شورای شهر
سیاوش آذرپور
ماجرای ایجاد حریم در اطراف "تئاتر شهر" چند روزی است به محل کشمکش اعضای شورای شهر و هنرمندانی بدل شده که خواهان بازگشت وضعیت پیرامونی به هویت معماری قدیم بنا هستند. طبق اظهارات چهره‌هایی مانند بهروز غریب‌پور، کارگردان شناخته شده اپرای عروسکی در ایران، وجود حصار از سال 1351 امکان محافظت هنرمندان و ساختمان را در برابر سوء رفتارهای بعضی شهروندان بوجود می‌آورده؛ وضعیتی که با حضور غلامحسین کرباسچی بر مسند شهرداری تهران دستخوش تغییر شد. او در سال 1378 دستور برچیده شدن حریم تئاتر شهر را صادر کرد تا این بنای ثبت ملی، به محل تاخت‌وتاز بزهکاران و نه هنرمندان و هنردوستان تبدیل شود. اما در فاصله حدودا بیست‌ودو ساله از 1378 تا امروز که در آستانه ورود به 1400 قرار گرفته‌ایم چه اتفاقی افتاد که نگرانی‌هایی از جنس ایجاد حریم ضرورت پیدا کرده است؟
رسانه‌ها در ایران می‌نویسند زنگ خطر ماجرا خرداد ماه سال 98 به صدا درآمد؛ روزی که یک دستفروش در پیاده‌راه مقابل "تئاتر شهر" با استفاده از کلت کمری شخص دیگری را هدف گرفت. اتفاقی که پیش از آن در محدوده به اصطلاح فرهنگی شهر سابقه نداشت. به گفته کیوان ظهیری، رئیس پلیس پیشگیری تهران بزرگ، در این واقعه «یک دستفروش ۲۴ ساله» در پی درگیری با دوستش که او نیز دستفروش بوده اقدام به تیراندازی هوایی و همچنین شلیک به پای او کرده است. در تحقیقات اولیه مشخص می‌شود این فرد با شلیک به سمت دوست ۲۶ ساله‌اش او را مصدوم کرده که بلافاصله نسبت به دستگیری ضارب اقدام شده و اقدامات درمانی روی مضروب نیز در همان محل صورت می‌‌گیرد. رئیس پلیس در این باره توضیح داده «متهم اعلام کرد اسلحه را از یکی از استان‌های غربی کشور خریده و تاکنون سه بار اقدام به خودکشی کرده که ناکام بوده و اسلحه را نیز برای خودکشی تهیه کرده است».
چنین واقعه‌ای پیامی روشن به دست می‌دهد از وضعیت یک ملت. رهگذران و عابران محدوده چهارراه ولیعصر تهران، چندسالی هست با پدیده رو به گسترش تجمع افراد دستفروش مواجه‌اند. علاوه برآن، افزایش تورم و شکاف اقتصادی به انواع نابربری و ایجاد آسیب‌های اجتماعی دامن زده است. سید فرید موسوی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی مهر ماه امسال نرخ خط فقر در کشور را بین ۸ تا ۱۰ میلیون تومان اعلام کرد. این نماینده مجلس در ادامه توضیح داد «جامعه ایران در حال دو قطبی شدن است. مردم یا در دهک‌های بالای درآمدی قرار دارند یا دهک‌های پایین درآمدی، دیگر طبقه متوسطی در کشور وجود ندارد و این یک خطر جدی برای کشور است.» پیش از این نیز نماینده گنبد کاووس در مجلس گفته بود «مردم سر سفره‌هایشان نان خشک را با خورشت ریزگرد و ماسه‌های بادآورده می‌خورند، دامداری عملاً نابود شده، برای کشاورزی دیگر رمقی نمانده است.»
حسین راغفر اقتصاددان در همین رابطه می‌گوید که «میزان فقر مطلق در ایران بین ۲۵ تا ۳۲ درصد است.» او تاکید دارد «در هفت سال گذشته شدت فقر افزایش پیدا کرده، ضمن اینکه نابرابری نیز افزایش داشته است.» راغفر معتقد است «فقر از سال ۶۳ با روند ملایمی کمتر می‌شد، اما از سال ۸۴ به این‌سو میزان فقر و نابرابری افزایش یافته، هرچند که از سوی دولت آمار شفافی در مورد خط فقر و ضریب جینی تا کنون اعلام نشده است، اما فضای موجود نشان از رشد نابرابری و گسترش فقر دارد و بر اساس محاسبات صورت گرفته از سوی محافل غیردولتی، میزان فقر مطلق در ایران بین ۲۵ تا ۳۲ درصد است.»
این استاد دانشگاه فقیرتر شدن قشر متوسط جامعه را نتیجه شکست سیاست‌های دولت دانسته و گفته است: «اگر به دید یک خارجی نگاه کنیم، وجود این جوان‌ها در مملکتی که روی اقیانوس‌های گاز و نفت نشسته تنها محصول سیاست‌های غلط دولت‌هاست.»
شاید اشاره رییس پلیس در ماجرای شلیک گلوله در برابر "تئاتر شهر" خود به‌تنهایی تایید این گفته‌های راغفر باشد. جوان ۲۴ ساله از استان غربی کشور اسلحه کمری تهیه کرده برای «خودکشی»، او «دستفروشی» می‌کند، یعنی موفق نشده برای خود شغلی با ثبات و بهره‌مندی از حق بیمه و حداقل دستمزد دست‌وپا کند. همچنین پیش از این سه بار خودکشی نافرجام داشته است. واقعه‌ای که خود به نمایشنامه‌ای می‌ماند که جای درون تئاتر شهر در پیاده‌راه و در برابر مهمترین مجموعه نمایشی کشور روی صحنه رفته است.
بنا بر آمار سازمان پزشکی قانونی ایران، آمار قربانیان خودکشی طی ۸ ماه اول سال ۱۳۹۹، نسبت به مدت مشابه در سال قبل، بیش از ۴ درصد افزایش یافته است. بر پایه این آمار، روزانه دست‌کم ۱۵ نفر در ایران بر اثر اقدام به خودکشی، جان خود را از دست دادند. کارشناسان، بحران‌های اجتماعی و اقتصادی، افزایش فقر و نرخ تورم را عاملی مستقیم در افزایش آمار خودکشی‌ها ارزیابی می‌کنند.
برخی از کارشناسان بهداشت روان تاکید می‌کنند: افزایش آمار خودکشی با افزایش میزان فقر در کشور ارتباط مستقیم دارد. بر این اساس، افزایش نرخ بیکاری و نرخ تورم در دو سال اخیر، بطور قابل توجهی بر افزایش آمار اقدام به خودکشی تاثیر داشته است.
این آمار درحالی بیان می‌شود که دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در ایران می‌گوید حدود ۵ درصد از کل شهروندان کشور مواد مخدر مصرف می‌کنند. دو ماده مخدر سنتی، هروئین و تریاک، از بالاترین میزان مصرف در ایران برخوردار هستند. طی دو دهه اخیر، میزان مصرف مواد مخدر صنعتی در ایران، بدلیل ارزانتر بودن نسبت به مواد مخدر سنتی، افزایش یافته است. همچنین رئیس شورای هماهنگی مواد مخدر استان تهران، چندی پیش در واکنش به سخنان رسول خضری عضو کمیسیون اجتماعی در مورد دسترسی آسان به مواد روانگردان، مدت زمان دسترسی شهروندان تهرانی به این مواد را 58 دقیقه عنوان کرد.
در عین‌حال مهدی حاجیان، سخنگوی ناجا در زمینه افزایش آمار قتل به نکته قابل توجهی اشاره می‌کند. او در این خصوص به خبرنگار برنا می‌گوید: «طی سال 99 جرائم خشن و سرقت به عنف در کشور کاهش یافته است. در این میان باید گفت که آمار قتل در سال 99 نسبت به سال گذشته اندکی افزایش یافته است.» افزایش آمار قتل در شرایطی اتفاق افتاده که به دلیل شیوع ویروس کرونا، کشور حداقل نیمی از سال را در تعطیل مطلق به سر برده است. جز استان‌های پرجمعیت، مشاغل ریز و درست در استان‌ها و شهرهای کوچکتر به دلایل گوناگون از دست رفته و نیروی کار به شهرهای دیگر مهاجرت می‌کند.
مرور این آمار و نگاهی اجمالی به شلیک در برابر ساختمان تئاتر شهر به خوبی نشان دهنده دلایل نگرانی هنرمندان است. خبرنگار اجتماعی خبرگزاری مهر در گزارش میدانی از وضعیت می‌نویسد «این محل هر چند که نام پارک دانشجو را بر خود دارد اما حضور افراد معتاد و بزه‌کار در این بوستان موجب شده تا محلی برای همه نوع اقشار و آسیب‌ها باشد جز یک مکان تفریحی و فرهنگی. درباره این موضوع هنرمندان زیای اظهارنظر کرده‌اند اما تا کنون اقدامی برای پاکسازی این مجموعه صورت نگرفته است. حضور همین افراد بزه‌کار و ناهنجار در یک محیط عمومی موجب شده فضا برای حضور اهالی تئاتر نامناسب باشد.»
علی اعطا سخنگوی شورای شهر تهران اما برای حل تمام این مسائل پیشنهاد جالبی مطرح کرده است. او در گفتگو با خبرگزاری ایسنا می‌گوید: «اگر بحث ایمنی و امنیت مجموعه است، مگر در شهرهای توسعه یافته چه کار می‌کنند؟ چرخ را لازم نیست از ابتدا اختراع کنید.» و البته این پرسش را بوجود آورده که کدام کشور توسعه یافته با چنین آماری از تورم سیصد درصدی در طول دو سال، گسترش فقر، شکاف طبقاتی، بیکاری و انواع آسیب‌های اجتماعی مواجه است؟ و البته عضو شورای شهر کدام کشور توسعه یافته چنین در اوهام به سر می‌برد و اساسا با مقوله هنر غریبه است؟
مطلب فوق نظر نگارنده بوده و الزاما بیانگر نظرات هجا نمی باشد
