در حالی که دو روز تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقی مانده و به نظر میرسد بایدن شانس بیشتری برای پیروزی در این انتخابات دارد، بخش قابل توجهی از مردم ایران خواستار پیروزی ترامپ در انتخابات آتیاند.
اینکه چند درصد مردم ایران ترجیح میدهند ترامپ مجدداً رئیسجمهور آمریکا شود، سوالی است که پاسخش با نظرسنجیهای گسترده و دقیق روشن خواهد شد، ولی استمزاج فضای سیاسی جامعه ایران از طریق حرف زدن با مردم کوچه و بازار و شهروندان عادی، به خوبی نشان میدهد که کثیری از مردم ایران خواهان پیروزی ترامپ در انتخابات سوم نوامبرند.
اینکه این جماعت کثیر، اکثر هم هستند یا نه، سوالی است که پاسخ آن دقیقا روشن نیست اما به نظر میرسد بسیاری از مردم ایران با سیاست فشار حداکثری آمریکا بر جمهوری اسلامی موافقاند و این سیاست را زمینهساز فروپاشی نظام سیاسی ایران میدانند. به همین دلیل این افراد خواهان بقای ترامپ در قدرتند چراکه احساس میکنند ممکن است با انتخاب بایدن، آب رفته به جوی جمهوری اسلامی بازگردد و نظام فرصتی برای تمدید قوا پیدا کند.
اگرچه بار اصلی سیاست فشار حداکثری بر دوش مردم ایران است، ولی در بین ملت ایران به ستوهآمدگان از جمهوری اسلامی به قدری زیادند که حاضرند این بار را به دوش بکشند، با این امید که نظام سرنگون شود.
سعید، روزنامهنگار ساکن تهران، ترجیح میدهد ترامپ انتخاب شود بلکه "کلک جمهوری اسلامی کنده شود.» او میگوید اکثر کسانی هم که میشناسم، طرفدار ترامپاند و "کلاً ادامه این بازی با انتخاب ترامپ جذابتر است!»
شکوفه، منشی یک شرکت تجاری درتهران، لیسانس محیط زیست دارد و میگوید: «من طرفدار ترامپ هستم و اکثر کسانی هم که میشناسم، ترامپ را به بایدن ترجیح میدهند.»
در بین مردم عادی طرفدار بایدن، بسیاری تجارت اینترنتی یا غیر اینترنتی دارند و تحریمهای آمریکا علیه ایران به کسب و کارشان در فضای مجازی یا واقعی لطمه زده است. این افراد افزایش نرخ ارز و نیز مشکلات جابجایی ارز را محصول سیاست فشار حداکثری آمریکا میدانند و ترجیح میدهند که بایدن به قدرت برسد بلکه اقتصاد ایران کمی ثبات و گشایش پیدا کند و چرخ زندگی آنها نیز بهتر بچرخد.
لیلا که کسب و کار اینترنتی دارد و سفارشهای مشتریانش را از ترکیه وارد میکند و به دست آنها میرساند، منتظر پیروزی بایدن است و میگوید: «افزایش نرخ ارز واقعا کمرشکن است و باعث میشود مشتریانم را از دست بدهم.» او همچنین نگران است تحریم صرافیها در آینده نزدیک موجب قطع کامل رابطه مالیاش با همکارانش در ترکیه شود و فروشگاه لباس اینترنتیاش را به کلی از دست بدهد.
لیلا میافزاید: «اکثر اطرافیان و دوستانم طرفدار بایدن هستند. در بین کسانی که میشناسم، کسانی که مدرک تحصیلیشان کارشناسی ارشد است یا دکتری دارند و یا اهل بیزنس هستند، ترجیح میدهند بایدن رئیسجمهور آمریکا شود.»
با این حال در بین شهروندانی که کسب و کار مختصری دارند، کسانی هم دغدغههای سیاسی را به دغدغههای اقتصادی ترجیح میدهند. مریم، فروشندهای در میدان تجریش، اگرچه قبول دارد به قدرت رسیدن بایدن ممکن است وضع کسب و کارش را بهتر کند، ولی با این استدلال که "اینها باید بروند"، ترجیح میدهد ترامپ رئیسجمهور شود بلکه جمهوری اسلامی در اثر ادامه فشار اقتصادی یا وقوع جنگ، فروبپاشد و از بین برود. او میگوید: دوست دارم ترامپ انتخاب شود؛ چون فکر میکنم انتخاب ترامپ نهایتا به نفع مردم ایران است. اگر دولت ترامپ فشارش را ادامه دهد و جمهوری اسلامی هم با همین دستفرمان پیش برود و مذاکره نکند و شرایط ترامپ را نپذیرد، فروپاشی جمهوری اسلامی قطعی است.»
اگر کمی دقیقتر شویم، شمار طرفداران بایدن بیش از آن چیزی است که در بدو امر به نظر میرسد. جدا از کسانی که تحصیلکردهتر یا دموکراسیخواهترند، دقیقا به این علت که از ترامپ بیزارند خواهان پیروزی بایدن هستند.
فرهاد از بم، با اینکه خودش را مخالف جمهوری اسلامی میداند، از احتمال وقوع جنگ در صورت به قدرت رسیدن مجدد ترامپ نگران است و میگوید: «خودم و همکارانم همگی به خون ترامپ تشنهایم.» او کارمند یکی از بیمارستانهای شهر بم است.
ناهید، معلمی در کرمان، میگوید: «من وهمکارانم طرفدار بایدن هستیم؛ چونکه فکر میکنیم انتخاب بایدن تاثیر مثبتی بر اقتصاد ایران دارد و به کم شدن تحریمها منتهی میشود.»
جواد، دبیر تحریریه یکی از سایتهای خبری ایران، میگوید: «خودم و اکثر کسانی که میشناسم، همکاران و دوستانم، طرفدار بایدن هستیم و از شکست ترامپ در انتخابات خوشحال میشویم.»
اما مهدی، که پیک موتوری یکی از فستفودهای ستارخان است، ترجیح میدهد ترامپ رئیسجمهور شود. مهدی چیزی را که دیگران در پرده میگویند، صریح بیان میکند: «پیروزی ترامپ یعنی جنگ. جنگ هم یعنی پایان کار جمهوری اسلامی. امیدوارم ترامپ انتخاب شود و از شر این حکومت راحت شویم.»
اما جدا از مردم عادی، به نظر میرسد هر دو جناح سیاسی در نظام جمهوری اسلامی، خواهان پیروزی جو بایدن در انتخابات سوم نوامبرند. رسانههای جناح اصلاحطلب که مدتهاست به نفع بایدن مینویسند و آشکار از برتری او در نظرسنجیها رضایت دارند.
در بین رسانههای جناح اصولگرا نیز، فقط روزنامه کیهان است که صریحا میگوید ترامپ و بایدن فرقی ندارند. کیهان این نکته را مدام تکرار میکند که باب مذاکره با آمریکا در صورت پیروزی بایدن گشوده نشود. وگرنه اکثر رسانههای اصولگرا نیز ترجیحشان این است که ترامپ در انتخابات آتی شکست بخورد و پیشاپیش آمادهاند با تیترهای تند و تیزشان به استقبال شکست احتمالی ترامپ بروند.
پیروزی بایدن امید اصلاحطلبان برای جدی گرفتن انتخابات ریاست جمهوری ایران را پررنگ میکند. این پیروزی، همچنین خیال هر دو جناح سیاسی کشور را از وقوع جنگ در آینده نزدیک راحت میکند. در صورت وقوع جنگ، با توجه به نارضایتی شدید جامعه ایران، هیچ بعید نیست که جمهوری اسلامی درگیر جنگ در دو جبهه شود: در جبهه هوایی با آمریکا درگیر باشد، در جبهه زمینی با مردم معترضی که به قصد انقلاب و سرنگونی نظام به پا خاستهاند! آمدن بایدن، خطر جنگ را کاهش میدهد و در این صورت نظام فقط دغدغه خطر انقلاب را خواهد داشت.
به هر حال، درست یا غلط، هر دو جناح سیاسی نظام جمهوری اسلامی، احساس میکنند با پیروزی بایدن در انتخابات، نظام عجالتا میتواند از تیررس درگیری نظامی تصادفی یا برنامهریزی شدۀ محدود یا گسترده، در امان بماند. در امان ماندن نظام هم یعنی در امان ماندن نیروهای درونی نظام.
اما برخی از راستگرایان رادیکال نیز ترجیح میدهند ترامپ دوباره انتخاب شود. این جماعت تندرو که سر نترسی دارند و از جنگ با آمریکا نیز استقبال میکنند، در لایههایی از سپاه پاسداران و رسانههای افراطی وابسته به سپاه حضور دارند. از نظر این افرد، انتخاب مجدد ترامپ زمینهساز نابودی دموکراسی در آمریکا و فروپاشی ایالات متحده است. بنابراین میارزد که ترامپ در قدرت بماند و به جمهوری اسلامی فشار بیاورد و حتی خطر جنگ بالا بگیرد، ولی نهایتا لیبرالدموکراسی آمریکا در اثر عملکرد دونالد ترامپ فروبپاشد.
از این منظر بقای ترامپ در ظاهر به نفع جمهوری اسلامی است و در عمل حتی شاید به فروپاشی نظام آمریکا منجر شود.
اما علی خامنهای، اگرچه چهار سال قبل به نظر میرسید که مایل است ترامپ رئیسجمهور آمریکا شود، ولی الان ظاهرا ترجیحش این است که ترامپ کنار برود. او البته میداند بایدن هم میخواهد آش برجام 2 و برجام 3 را به خورد جمهوری اسلامی بدهد، ولی در آمدن بایدن دور شدن خطر جنگ را میبیند و به همین دلیل، حتی اگر پیروزی بایدن به اجماع دوباره کشورهای جهان علیه جمهوری اسلامی منتهی شود، برآوردش این است که بایدن خطر عاجل کمتری برای جمهوری اسلامی دارد.
اصولگرایان چهار سال قبل خواهان پیروزی ترامپ بودند و بعد از خروج آمریکا از برجام و کشته شدن قاسم سلیمانی و به صفر رسیدن به فروش نفت ایران، از خواسته خود پشیمان شدند. این بار هم طرفدار پیروزی بایدن هستند، اما هیچ بعید نیست که این بار هم پشیمان شوند و برخلاف انتظارشان، ضربه نهایی را از دموکراتها بخورند.