پاتریک کلاوسون، معاون پژوهشی اندیشکده واشنگتن و یکی از کارشناسان برجسته سیاست‌های خاورمیانه، در گفت‌وگویی با برنامه «جمهوری ایرانی» می‌گوید هدف اصلی اسرائیل در حمله اخیر به ایران، عقب راندن برنامه تسلیحاتی هسته‌ای جمهوری اسلامی بود؛ اما این عملیات نه به فروپاشی رژیم منجر شد و نه نابودی کامل توان موشکی ایران را در پی داشت.
کلاوسون در ابتدای این گفت‌وگو تصریح کرد که اسرائیل با استناد به اطلاعاتی درباره پیشرفت‌های تسلیحاتی ایران، تصمیم به حمله گرفت. در حالی که آمریکا هنوز تصمیم نهایی ایران برای ساخت بمب را قطعی نمی‌دانست، اسرائیل هشدارها را جدی‌تر گرفت. او تأکید کرد: «اسرائیلی‌ها گفتند: این برای ما کافی نیست.»
به گفته این تحلیل‌گر، اسرائیل از دقت و ماندگاری موشک‌های ایران شگفت‌زده شد، گرچه موفق شد نیمی از موجودی موشکی ایران را از بین ببرد. اما موشک‌های باقی‌مانده خسارات جدی وارد کردند و توانستند از سد سامانه‌های دفاعی عبور کنند. کلاوسون خاطرنشان کرد که در پایان جنگ، نرخ نفوذ موشک‌ها به مراتب بیشتر شد و اسرائیل به شدت به ذخایر پدافندی آمریکا متکی شده بود.
او همچنین با اشاره به حملات اسرائیل به مقرهای پلیس و زندان‌ها در ایران، گفت که این حملات بیشتر «برای آزمودن تأثیر» و فاقد هماهنگی استراتژیک برای تغییر رژیم بوده‌اند. وی افزود که اسرائیل اگر هدفش سرنگونی رهبری سیاسی جمهوری اسلامی بود، کارزاری مصمم و منسجم علیه آن تدارک می‌دید، نه حملات پراکنده.
کلاوسون در پاسخ به این پرسش که چرا رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای، هدف قرار نگرفت، توضیح داد که چنین عملیاتی نیازمند منابع اطلاعاتی و فنی بسیار بالا و مشابه عملیاتی است که برای هدف قرار دادن حسن نصرالله انجام شد. او تأکید کرد که یافتن «شکاف» در حفاظت رهبران ارشد کاری بسیار پیچیده است و نشانه‌ای از آمادگی اسرائیل برای چنین عملیاتی علیه خامنه‌ای دیده نمی‌شود.
برنامه هسته‌ای، برنامه موشکی و توان ایران برای بازسازی
کلاوسون با اشاره به وضعیت برنامه هسته‌ای ایران پس از حمله، گفت که ارزیابی دقیق از آن دشوار است، اما قطعاً ایران با مشکلاتی در مسیر ایجاد زرادخانه‌ای از سلاح‌های هسته‌ای پیچیده مواجه شده است. او گفت تولید یک بمب ساده شاید ممکن باشد، اما دستیابی به سلاح‌هایی که بر موشک سوار شوند، کار ساده‌ای نیست.
در مورد برنامه موشکی، او معتقد است که اسرائیل تأسیسات کلیدی از جمله پرتابگرها را هدف قرار داد، اما بازسازی سریع برخی مؤلفه‌ها از سوی ایران، اسرائیل را شگفت‌زده کرد. به گفته کلاوسون، حملات اولیه شدت بالایی داشتند، اما در ادامه، با کاهش تعداد موشک‌ها، دقت و نرخ اصابت آن‌ها بیشتر شد. او گفت: «اسرائیل در حال تمام کردن پدافندهای ضدموشکی خود بود.»
جنگی که ایران تنها در آن ماند
این تحلیل‌گر برجسته با اشاره به عدم مشارکت حزب‌الله، شبه‌نظامیان عراقی و حوثی‌ها، تصریح کرد که «هیچ‌کس به کمک جمهوری اسلامی نیامد» و این موضوع برای استراتژی منطقه‌ای ایران که بر «حلقه آتش» تکیه داشت، بسیار معنادار است. وی گفت: «حزب‌الله حتی یک گلوله هم شلیک نکرد و ایران تقریباً تنها ماند.»
نقش آمریکا و ارزیابی اشتباه ایران از شرایط
کلاوسون تأکید کرد که دولت ترامپ مذاکرات با ایران را با حسن نیت آغاز کرد اما پس از بی‌توجهی ایران به مهلت ۶۰ روزه، اسرائیل و آمریکا هماهنگ حمله کردند. او تصریح کرد که ایرانی‌ها به هشدارهای آمریکا، اروپا و حتی کشورهای واسطه مانند عمان بی‌توجهی کردند.
آتش‌بس با خواست ترامپ، نه اسرائیل
کلاوسون می‌گوید برخلاف تصورات، آتش‌بس از سوی اسرائیل نبوده بلکه این دونالد ترامپ بود که خواست حمله آمریکا محدود و یک‌باره باشد تا بتواند اعلام کند «جنگ تمام شد». او افزود که اسرائیلی‌ها در پایان جنگ، همچنان آماده ادامه آن بودند.
وی همچنین فاش کرد که حملات موشکی ایران به برخی زیرساخت‌ها مانند پالایشگاه حیفا و مؤسسه وایزمن، خسارات قابل توجهی وارد کرده‌اند که توسط دولت اسرائیل پنهان شده است. وزارت دارایی اسرائیل هزینه جبران خسارت به مردم را بیش از ۲ میلیارد دلار برآورد کرده است.
ناکامی رژیم و افول اعتماد به نفس
کلاوسون بر این باور است که جنگ اخیر موجب شده رژیم جمهوری اسلامی با منتقدان داخلی مانند موسوی، روحانی و اقتصاددانان مستقل، با احتیاط بیشتری رفتار کند. او گفت: «رژیم به نظر نمی‌رسد به اندازه گذشته اعتماد به نفس داشته باشد که با منتقدان دوست خود برخورد شدید کند.»
واکنش اسرائیل به تغییر رژیم در ایران؟ بدبینی نه خوش‌بینی
در بخش پایانی این گفت‌وگو، کلاوسون تأکید کرد که اسرائیل با نگاهی مدیریت‌محور و نه راه‌حل‌محور به ایران نگاه می‌کند. به گفته او، حتی اگر رژیم در ایران به صورت ایده‌آل و بدون خشونت تغییر کند، غریزه نخست اسرائیل خوش‌بینی نخواهد بود. وی گفت: «رویکرد اسرائیل «چمن‌زنی» است؛ یعنی هر از گاهی باید برگشت و مشکل را دوباره مدیریت کرد.»
پیام پایانی به مردم ایران
کلاوسون در پایان گفت: «این جنگ مانند جنگ ایران و عراق نیست که روزی تمام شود. یک درگیری ادامه‌دار خواهد بود. و هیچ‌کدام از طرف‌ها آماده پایان دادن به آن نیستند.»
