اهم اخبار
گزارش ششمین همایش سالیانه همبستگی جمهوریخواهان ایران
گزارش ششمین همایش سالیانه همبستگی جمهوریخواهان ایران
ششمین همایش سالیانه همبستگی جمهوریخواهان ایران در روزهای ۲۹ و ۳۰ شهریور برگزار شد. این همایش که به دلیل گسترش بیماری کووید19 و ضرورت‌های بهداشتی، به صورت مجازی برگزار می‌شد، با شعار «جمهوری سکولار دموکرات برای رفاه و توسعه پایدار» تشکیل شده بود.
برنامه روز اول همایش که بصورت عمومی از شبکه یوتیوب پخش شد، با سرود «ای ایران» آغاز گردید. پس از آن فیلم کوتاهی پخش شد که علاوه بر تصاویری تاریخی از جنبش‌های اعتراضی صد ساله اخیر در ایران، سخنان چند تن از اعضای این سازمان را نیزمنتشر کرد. در بیانات این افراد تاکید شد که نظام سیاسی آینده ایران باید حداقل‌های مسکن، بهداشت، آموزش و تغذیه در چارچوب کلی رفاه اجتماعی را برقرار سازد. آنها همچنین یادآوری کردند که نظام جمهوری سکولار و دموکرات ظرفیت کافی برای ایجاد زمینه مشارکت عمومی جهت توسعه پایدار و پاسخگویی به نیازهای مردم، خصوصا اقشار کم‌درآمد را دارد. پس از این فیلم مجری برنامه طی سخنانی با مرور حوادث سال گذشته در ایران تاکید کرد که این حوادث ضرورت جمهوری‌خواهی، آزادی‌خواهی، عدالت‌طلبی و سکولاریسم را دوچندان نمایان کرده است.
نوام چامسکی: باید سیستم سرکوبگر داخلی و استبداد ایران مغلوب شود
سپس پیامی از طرف خانم شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل پخش شد. خانم عبادی دراین پیام تاکید داشت که با قانون اساسی امروز ایران امکان هیچگونه اصلاحاتی وجود ندارد و برای رسیدن به یک حکومت دموکرات و سکولار، راهی جز تغییر قانون اساسی نیست. او اضافه کرد از آنجا که هیچ دیکتاتوری مسند قدرت را با رضایت ترک نمی کند، تحقق این اتفاق تنها در صورت اتحاد نیروهای مخالف قابل انجام است. او معتقد بود آنچه مانع اتحاد می‌شود مسائل سیاسی و ایدئولوژیک و همچنین فرهنگی است و باید اختلافات را کنار گذاشت و به همکاری و اتحاد رسید.
در ادامه برنامه، ترجمه سخنان نوام چامسکی، فیلسوف آمریکایی منتشر شد. او در پیام خود به این همایش گفته بود: «وضعیت وخیم در ایران و حملات غیرمنصفانه دولت امریکا - بی‌اعتنا به جامعه جهانی- تلاش برای احقاق حقوق اولیه بشری و حقوق سیاسی برای مردم ایران را بیش از پیش دشوار نموده است.» چامسکی تاکید داشت: «ضروری است نه تنها برای مردم رنج‌کشیده ایران، بلکه برای جهان در یک نمای کلی، سیستم سرکوبگر داخلی و استبداد مغلوب شود. جهانی که در آن، ایران می‌تواند نقش هدایتگر و سازنده خود را ایفا کند.»
در ادامه همایش، دکتررضا علوی، فعال سیاسی و از بنیانگذاران همبستگی جمهوریخواهان ایران سخن گفت. او ابتدا با اشاره‌ای کوتاه به تاریخچه این سازمان، بر سالم‌سازی فعالیت سیاسی تاکید کرد. به گفته او دو نوع سیاستورزی وجود دارد که یکی بر مبنای منافع ملی و نوع دیگر از منظر ایدئولوژیک است. او تاکید کرد که همبستگی جمهوریخواهان در این سال‌ها تلاش کرده است که سیاستورزی شکل اول و مبتنی بر منافع ملی را در پیش گیرد.
رضا علوی اضافه کرد که این تشکل باید در مدارهای بین‌المللی قرار گیرد. او همچنین «درون‌گرایی» در درون احزاب و هم به موازات آن در درون حکومت را علت ناسالم بودن این نهادها دانست و تاکید کرد که درون‌گرایی حکومت را به تباهی و فساد و جنایت کشاند. علوی خواستار پرهیز از درون‌گرایی و توجه به نیروها و افکار بیرونی شد. او تاکید کرد که روش‌ها و اندیشه‌های کهنه باید دور ریخته شده و روش نو کردن اندیشه‌ها مطرح شود.
علوی همچنین از ضرورت نهادسازی و تشکل‌سازی سخن گفت و تاکید کرد که فقط با تظاهرات خیابانی نمی‌شود تغییر ایجاد کرد. او گفت سازماندهی تشکل‌ها تنها راه تغییر است که به واسطه آن می‌شود آگاهی را در جامعه توسعه داد. علوی در پایان بر ضرورت اندیشه‌ورزی تاکید کرد و گفت ما نباید دنبال وحدت فکری باشیم، بلکه باید به دنبال تفاهم فکری باشیم. او همچنین اعتمادسازی و گفتگو بین نهادهای مختلف را ضرورت دوره جدید دانست.
در ادامه این جلسه پیام خانم الهه امیرانتظام فعال سیاسی و عضو شورای مرکزی جبهه ملی ایران-داخل کشور پخش شد. خانم انتظام در سخنان خود با تاکید بر ضرورت برقراری دموکراسی و جدایی دین از سیاست و مرزبندی قانونمند بین حوزه عرفی و حوزه مذهبی، حق مسلم یک جامعه پویا را حاکمیت بر سرنوشت خود دانست. او در پیام خود خواستار انجام یک «رفراندوم» در سطح ملی و تحت نظارت مراجع و نهادهای ذی‌صلاح بین‌المللی شد. خانم امیرانتظام گفت: «انجام یک همه‌پرسی سالم تحت نظارت نهادهای معتبر بین‌المللی می‌تواند روش متداول و خشونت‌پرهیزی باشد که از طریق آن بتوان راه را برای آحاد جامعه برای تعیین سرنوشت خود هموار نمود.»
کاظم علمداری: جمهوریخواهان باید به دنبال توسعه پایدار باشند
پس از آن، کاظم علمداری دکترای جامعه‌شناسی و عضو همبستگی جمهوریخواهان ایران سخنرانی کرد. آقای علمداری در سخنان خود تاکید کرد که توسعه و توسعه پایدار را نباید یکی گرفت. او گفت توسعه پایدار، توسعه‌ای است که با پایبندی به پایداری و حفظ محیط زیست صورت گیرد. علمداری تاکید کرد که منظور از «پایداری»، پایداری توسعه نیست بلکه منظور پایداری محیط زیست و منابعی است که جامعه و نسل‌های آینده باید در اختیار داشته باشد.
او در بخش دیگری از سخنان خود، استراتژی‌های توسعه را در سه گونه «جایگزین واردات»، «توسعه صادرات» و «مشارکت در توسعه جهانی» توصیف کرد که به گفته او دو مورد اول به تاریخ پیوسته و تنها استراتژی سوم است که امروز مورد توجه برنامه‌های توسعه قرار دارد. علمداری تاکید کرد که حکومت جمهوری اسلامی هیچ کدام از استراتژی‌های توسعه را در طول چهل سال حاکمیت خود به کار نگرفته است. او سپس با اشاره به گسترش بحران‌های زیست‌محیطی تاکید کرد که به مرور توجه جهانی به توسعه پایدار جلب شده است که در طی آن محیط زیست هم حفظ می‌شود.
علمداری در پایان سه جزء اساسی توسعه پایدار را حفاظت از محیط زیست، رشد اقتصادی و برابری اجتماعی دانست. از نظر او جمهوری خواهان می‌توانند با آموزش، انتقاد و خلاقیت گامهای موثری در جهت زمینه‌سازی برای توسعه پایدار در ایران آینده بردارند.
در ادامه این جلسه خانم دکتر میترا عالی، عضو هیئت سیاسی اجرایی و دبیر کمیته زنان گزارشی از اقدامات و برنامه‌های هجا ارائه کرد. او در سخنان خود با اشاره به حوادث سال گذشته تاکید کرد که بحران‌های موجود در ایران مقطعی نبوده و نشانه‌ای از بحران‌های سیتماتیک است. او اضافه کرد: «تا زمانی که نهاد ولایت‌فقیه و سپاه پاسداران، دو نهاد مخرب و بسط دهنده اختناق و فساد، پابرجا باشند، ایران و ایرانی، روی آزادی و امنیت و سعادت را نخواهد دید.»
پس از این سخنان، پیام آقای رضا خندان، فعال مدنی و همسر خانم نسرین ستوده پخش شد. او گفت: «وقتی در رابطه با دفاع از حقوق شهروندی یا حقوق زندانیان سیاسی صحبت می‌کنیم، اغلب افراد و شخصیت‌ها به موضوع رهبری جریان‌های سیاسی فکر می‌کنند و تمرکزشان را روی سازماندهی سیاسی و رهبری دفاع از حقوق‌شهروندی می‌گذارند و در این بین تمام تلاش‌ها متمرکز بر این می‌شود که رهبری سیاسی را چگونه انتخاب کنند.» آقای خندان اضافه کرد: «جدا از اینکه چه کسی در راس قدرت باشد یا چه کسی رهبری یک جریان گذار یا جریان ملی را بر عهده بگیرد، تقویت نیروهای مدنی مهمترین کاری است که در جامعه باید انجام شود. در نظر داشته باشیم که تمام افراد و شخصیت‌ها، بالقوه این قابلیت را دارند که تبدیل به یک مستبد و دیکتاتور شوند. اما چیزی که بنیان‌های جامعه را حفظ می‌کند و از دموکراسی و آزادی دفاع می کند، حضور شخصیت‌ها و نهادهای قدرتمندی است که بتوانند در مقابل قدرت حاکم دوام بیاورند و با آن مقابله کنند. چیزی که ما الان در ایران سخت به آن احتیاج داریم.»
آقای خندان در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد که «ما در سازماندهی نیروهای مدنی موفق نبوده‌ایم.» و «این بسیار حیاتی است که ما نیروهایی را در جامعه تقویت کنیم که بیش از آنکه به دنبال به دست گرفتن قدرت یا رهبری جریان‌های سیاسی باشند، به دنبال تقویت نیروهای مدنی بروند تا بتوان در مقابل هر استبدادی مقاومت کرد.» او اضافه کرد: «دوستی برای همسرم نامه نوشته و از او خواسته بود مواضعی داشته باشد که به مواضع یک شخصیت کاریزماتیک و فردی که در موضع رهبری قرار دارد نزدیک باشد. اما نسرین ستوده از زندان نامه‌ای نوشت و تاکید کرد که علاقه من و زمینه کار من وکالت و دفاع از حقوق بشر است. کار در زمینه حقوقی برای من در مقایسه با کار سیاسی مثل حرکت به سمت دریا و برکه است. من اما دریا را رها نمی کنم که به سمت برکه بروم.»
شیدان وثیق: حکومت‌های غیرجمهوری با دیکتاتوری، خودکامگی و سلطه و ستم آمیخته شده‌اند
در ادامه این همایش میزگردی مجازی با حضور چهار صاحب‌نظر، خانم فرزانه عظیمی و آقایان علی افشاری، شیدان وثیق و حسن یوسفی‌اشکوری تشکیل شد. این میزگرد با عنوان «جمهوری سکولار/لائیک، چرا و چگونه» برگزار می‌شد.
فرزانه عظیمی، فعال سیاسی و عضو حزب چپ ایران طی سخنانی تاکید کرد: «جمهوری‌خواهی حلقه اصلی اتحاد برای گذر از جمهوری اسلامی است. جنبش‌جمهوری خواهی یک جنبش گسترده اجتماعی است که فراتر از مرزهای طبقاتی و اعتقادات مذهبی یا غیرمذهبی و جنسیت است و به همین دلیل می‌تواند گروه‌های مختلف اجتماعی را به هم گره بزند.»
او تاکید کرد: «جنبش جمهوری خواهی ادامه جنبش مشروطیت و جنبش بهمن ۱۳۵۷ و درس‌آموزی از آن شکست‌ها است. خواست‌هایی که در این جنبش‌ها وجود داشت و محقق نشد، امروز در جمهوری‌خواهی تبلور پیدا می‌کند.»
در ادامه این میزگرد، آقای شیدان وثیق، نویسنده و فعال سیاسی طی سخنانی گفت: «تجربه اسارت‌بار تاریخی که هم در نظام سلطنتی و هم در نظام تئوکراتیک اسلامی اتفاق افتاد، ضرورت جمهوری‌خواهی را آشکار می‌کند. این تجربیات نشان می‌دهد که حکومت‌های غیرجمهوری با دیکتاتوری، خودکامگی و سلطه و ستم آمیخته شده‌اند.» آقای وثیق اضافه کرد: «امروز مساله این است که چگونه امر سیاست و کشورداری از یک امر شخصی و مستبدانه به یک امر عمومی و مردمی و جمهور تبدیل شود.» او معتقد بود که دموکراسی و آزادی سیاسی در یکصد سال گذشته هیچگاه وجود نداشته است و امروز مساله این است که این بنیادهای زندگی جدید بشر را در ایران بنا کنیم. وثیق همچنین با اشاره به قدرت و نفوذ تاریخی دین در امور سیاست و کشورداری تاکید کرد که دیگر مساله مهم امروز آن است که دخالت دین در امر سیاست و کشورداری را پایان دهیم. او تامین این دو نظر و طرح اجتماعی مورد نظرش را دموکراسی آزاد و لائیکی توصیف کرد که با نفی سلطه‌گرایی و سلطه پذیری و بر اساس سه اصل جمهوری و دموکراسی و لائیسیته بنا شود. آقای وثیق شاخص‌های جمهوری را حکومت قانون، استقلال سه قوا و انتخابی بودن زمامداران و محدود بودن زمان زمامداری دانست و حکومت‌هایی را که با نام جمهوری وجود دارند ولی این شاخصه‌ها را ندارند، ساختاری غیر از جمهوری توصیف کرد.
پس از آن، آقای یوسفی‌اشکوری طی سخنانی با اشاره به ادعای حاکمان جمهوری اسلامی که حکومت را یک نوع جمهوری با محتوای اسلامی می‌دانند، گفت حکومت مذهبی دو معیار عمومی دارد: یکی آنکه مشروعیت سیاسی خود را از خدا و دین می گیرد. دیگر آنکه باید ملتزم به اجرای تمام عیار شریعت فقهی باشد. اشکوری معتقد بود که با توجه به این دو معیار، حکومت مذهبی، حکومت جمهوری نیست. او از جمله تعابیری مانند «مردم‌سالاری دینی» را بی‌معنا دانست. اشکوری تاکید کرد که با توجه به تجربه تاریخی گذشته، در قانون اساسی آینده از یک طرف هیچ‌کس نباید حقی ویژه داشته باشد و از سوی دیگر حکومت در برابر همه ادیان و مذاهب و عقاید بی‌طرف باشد. او همچنین اضافه کرد که می‌توان درباره نام ساختار آینده ایران در آینده گفتگو کرد و اسم آن زیاد مهم نیست.
علی افشاری: نظام فعلی عملا سلطنت فقیه است
در ادامه این میزگرد، علی افشاری از اعضای همبستگی جمهوریخواهان، «جمهوری سکولار دموکرات» را هم نیاز زمانه و هم عبرت گذشته دانست. او گفت: «جمهوری، آخرین الگوی حکمرانی و گفتمان مسلط زمانه است، هرچند دموکراسی تنها در الگوی جمهوری محقق نمی‌شود، اما باید توجه داشت که شکل دموکراسی در ارتباط با تحولات تاریخی هر کشور تعیین می‌شود.»
او با اشاره به مقاومت سلطنت در برابر مشروطه اضافه کرد که انقلاب ۱۳۵۷ به دلیل بن‌بستی که سلطنت ایجاد کرد، به حیات آن پایان داد و «شوربختانه نظام جدید گرچه از نام جمهوری استفاده کرد، اما عملا سلطنت فقیه را جایگزین سلطنت قبلی کرد و حکومت به یک جمهور ناجمهور تبدیل شد.»
افشاری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «در کشورهایی که شکل ظاهری سلطنت حفظ شده، جایی است که تحولات و کشمکش‌های تاریخی موجب عقب‌نشینی سلطنت شده و از دل آن شکلی از حکومت مشروطه برجای مانده است. اما در ایران سلطنت حاضر به عقب‌نشینی نبود و این اتفاق افتاد. ما در جایی سراغ نداریم که مردم بین حکومت سلطنت و جمهوری رفراندومی برگزار کنند و سلطنت را انتخاب کنند. در شکل گیری جمهوری وایمار بعد از انحلال نظام سلطنت در آلمان بعد از جنگ جهانی اول با اصرار حزب سویال دمکرات به حامیان سلطنت و پادشاهی مشروطه امکان شرکت در انتخابات مجلس موسسان داده شد که در انتخابات شکست خوردند. من البته حق شرکت حامیان مشروطه پادشاهی در تعیین نظام سیاسی آینده ایران دفاع می‌کنم اما یادآوری می‌کنم که چنین چیزی تجربه نشده که پرونده نظام سلطنتی بسته شود و بعد از مدتی مردم به شکل پایداری به آن بازگردند. البته به شکل موقت بوده، اما پایدار نبوده است.» او تاکید کرد که عبرت گذشته و تاریخ ایران ما را به سمت جمهوری‌خواهی هدایت می‌کند. به گفته افشاری نظام جمهوری، ظرفیت‌های بازدارنده قوی‌تری برای جلوگیری از بازگشت و بازسازی استبداد دارد. دو نهاد سنتی قدرت در ایران پدرشاهی (پاتریمونیالیسم) و اقتدار مذهبی (ولایت – فره ایزدی) ریشه های قوی در فرهنگ سیاسی و عمومی ایران دارند و تداوم حیات آنها ولو در شکل نمادین و حداقلی ریسک های بزرگی برای بازگشت استبداد دارد. جمهوری همچنین به دلیل اینکه برابری سیاسی برای همگان قائل است و هر گونه امتیاز طبقاتی، تباری، شانی، موروثی، مذهبی و نژادی را رد می کند، فرصت مناسب تری برای مشارکت در کنشگری سیاسی و اجتماعی ایجاد می کند. رهبری در هر سه سطح کلان، میانی و میدانی به روی همگان گشوده است تا با ایجاد آمادگی و مهارت و کسب شایستگی آن را بدست آورند.
این میزگرد در نهایت با طرح چند پرسش از شرکت‌کنندگان تمام شد و به این ترتیب بخش عمومی همایش همبستگی جمهوریخواهان به پایان رسید.
انتخابات داخلی برگزار شد
روز دوم این همایش اما بصورت خصوصی و با شرکت اعضای هجا برگزار شد. این بخش با رای‌گیری برای انتخاب اعضای هیئت سیاسی و اجرایی همبستگی جمهوریخواهان ایران همراه بود. بر اساس اعلام روابط عمومی همبستگی جمهوریخواهان، علی افشاری، مهدی امینی و هژیر عطاری به عنوان هیئت رییسه شورای عالی انتخاب شدند. احمد مشعوف، رضا علوی و ساسان شرفی، اعضای هیئت داوری را تشکیل دادند و میترا عالی، مهدی عربشاهی، آرش اعلم، پرویز مختاری، هوتن رضایی، صادق شجاعی و میلاد پورعیسی به عنوان اعضای اصلی هیئت سیاسی و اجرایی انتخاب شدند. سام جعفریان و امید نبوی نیز اعضای علی البدل هیئت سیاسی و اجرایی هجا خواهند بود.
در این جلسه همچنین پیش‌نویس سند اقتصادی تصویب شد. و نیز بیانیه‌ای در نقد سیاست خارجی جمهوری اسلامی و ضرورت‌های سیاست خارجی آینده ایران منتشر گردید و بالاخره پیش نویس سندی درباره سیاست داخلی ایران نیز منتشر شد. این اسناد در سایت جمهوری ایرانی [www.iranian-republic.org] منتشر شده و در دسترس عموم قرار گرفته است.
گفتنی است همزمان با برگزاری همایش دو روزه همبستگی جمهوری خواهان ایران، برخی احزاب و گروه‌های سیاسی از جمله اتحاد جمهوریخواهان ایران، شوراى هماهنگى جنبش جمهوریخواهان دموكرات و لاييك ايران، هيئت سياسی ـ اجرائی حزب چپ ايران (فدائيان خلق) و جبهه ملی ایران-اروپا، پیام‌های تبریک جداگانه فرستادند.
