کیهان تشنه سراب جنگ داخلی در آمریکا
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در حالی برگزار شد که روزنامه کیهان دست کم از دو ماه قبل از انتخابات، مدام بر طبل "جنگ داخلی آمریکا" میکوبید و یکسره این مدعا را در بوق و کرنا کرده بود که انتخابات 2020 کشور آمریکا را دچار جنگ داخلی خواهد کرد.
کیهان البته امیدوار بود که جنگ داخلی سرآغاز تجزیه برخی ایالتهای آمریکا و نهایتا فروپاشی ایالات متحده شود و آنچه بر شوروی رفت، بر آمریکا نیز برود.
آرزوهای نه چندان خیرخواهانه کیهان برای کشور آمریکا، البته ریشه روشنی دارد. نظام جمهوری اسلامی دست کم از دی ماه 96 در وضعیتی همانند شوروی دهه 1980 به سر میبرد. یعنی امروزه اکثریت مردم ایران، اسلام فقاهتی را تجربه سیاسی شکستخوردهای میدانند و منتظرند این تجربه شکستخورده به پایان رسد. چنانکه در شوروی دهه 1980 نیز اکثریت مردم تجربه حکومت مارکسیستی را شکستخورده میدانستند و در انتظار ورق خوردن تاریخ نشسته بودند.
در این گزارش نگاهی میاندازیم به موضع کیهان درباره انتخابات آمریکا. موضعی که مبتنی بر یک فرض یا حدس اساسی است و آن اینکه انتخابات آمریکا زمینهساز جنگ داخلی در این کشور خواهد شد.
این ادعای کیهان تا حدی هم ریشه در خشم گردانندگان این روزنامه و اعضای هسته مرکزی قدرت در ایران بابت وقایع پس از انتخابات سال 88 دارد. تلخکامی ناشی از آن انتخابات هنوز رهبر جمهوری اسلامی و گردانندگان روزنامه محبوبش را آزار میدهد و همین موجب میشود که آنها خوش داشته باشند انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا دست کم شبیه انتخابات سال 88 در ایران از آب درآید.
چهار سال قبل نیز روزنامه کیهان در همان روز انتشار خبر پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، اعتراض برخی از هواداران هیلاری کلینتون را در صفحه اول خودش برجسته کرد و تیتر زد: به دنبال اعلام پیروزی «دونالد ترامپ» در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، هواداران کلینتون در شهرهای مختلف این کشور دست به شورش زدند. (20 آبان 1395) دو روز بعد اما تیتر اصلی کیهان چنین بود: شورش و آشوب در اعتراض به نتیجه انتخابات آمریکا/ آتش فتنه 88 به دامان صاحبش افتاد. (22 آبان 95)
به خوبی پیداست که کیهان به عنوان تریبون اصلی نظام جمهوری اسلامی، از زمان ظهور ترامپ در آرزوی به هم ریختن سامان سیاسی جامعه آمریکا پس از انتخابات بوده است. کیهان در دو ماه گذشته نیز مثل چند روز آغازین پس از انتخابات 2016 "فتنۀ پساانتخاباتی" را برای جامعه آمریکا پیشبینی میکرد؛ با این تفاوت که در سال 2016 کیهان فقط به وقوع چیزی شبیه "اغتشاش" در آمریکا امیدوار بود و ادعای چندانی درباره وقوع "جنگ داخلی" نداشت. اما در چند ماه گذشته، "جنگ داخلی" کلیدواژه تحلیلهای کیهان درباره تحولات سیاسی جامعه آمریکا بوده است. در ادامه نگاهی میاندازیم به آرزواندیشی روزنامه کیهان درباره آمریکای پس از انتخابات 2020. آرزویی که البته گردانندگان کیهان، به لطف امتناع ترامپ از قبول شکست در انتخابات، هنوز به تحقق آن امیدوارند.
کیهان در 16 شهریور امسال نوشت: «همزمان با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا کلید واژه "جنگ داخلی" نیز این روزها در رسانههای این کشور مرتب تکرار میشود. رسانهها و جریانهای سیاسی حامی دو طرف تهدید کردهاند در صورت بروز "تقلب"، هوادارانشان به خیابانها خواهند آمد. آمریکایی که زمانی خود را الگوی دموکراسی و انتخابات آزاد در جهان معرفی میکرد، با قدرت گرفتن فردی در مختصات ترامپ، به سمتی حرکت میکند که قادر نیست یک انتخابات ساده برگزار کند و سردمداران و سیاستمداران این کشور همه، از امکان تقلب، "جنگ داخلی" و "بروز هرج و مرج" پس از انتخابات ریاست جمهوری پیش رو سخن میگویند. بیش از 270 تا 300 میلیون قبضه سلاح گرم در آمریکا وجود دارد؛ یعنی تقریباً به ازای هر نفر یک اسلحه جنگی در این کشور یافت میشود و این وضعیت ... بروز جنگ داخلی در آمریکا را محتمل کرده است ... ظاهرا حق با تحلیلگران است که هشدار دادهاند: در آمریکا همه چیز مهیای وقوع یک جنگ تمام عیار داخلی است.»
یک روز بعد کیهان مدعی شد پس از انتخابات، آمریکا با دوگانه جنگ داخلی-تجزیهطلبی مواجه خواهد شد. یعنی اگر ترامپ ببازد، جنگ داخلی در آمریکا آغاز خواهد شد و اگر بایدن ببازد، دموکراتها پروژه تجزیه را در این کشور کلید میزنند. این تحلیل شگفتانگیز در حالی مطرح شد که حتی خود کیهان هم قبول دارد ترامپ عنصری خارج از سیستم است. بنابراین معلوم نیست چرا در صورت ادامه حضور او در قدرت، بخش مهمی از سیستم سیاسی حاکم بر آمریکا باید در پی تجزیه این کشور باشد. نگاهی بیندازیم به تحلیل عجیب کیهان: «57 روز به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مانده و این کشور همچنان درگیر یک دوگانه خطرناک است. کارشناسان آمریکایی میگویند، در صورتی که ترامپ شکست بخورد خطر بروز "جنگ داخلی" این کشور را تهدید میکند و در صورتی که بایدن شکست بخورد برخی ایالتها احتمالاً "پروژه تجزیه" را کلید خواهند زد. در حالی که این روزها اخبار و گزارشهای بسیاری از خطر بروز جنگ داخلی بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا منتشر میشود، گزارشهایی نیز وجود دارند که میگویند، دموکراتها در صورت شکست پرونده تجزیه آمریکا را کلید خواهند زد.» (کیهان، 17 شهریور 1399)
یک روز بعد، کیهان نوشت «در حالی که هنوز حدود 60 روز به زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا باقی مانده، شهرهای این کشور به صحنه درگیری میان طرفداران مسلح دونالد ترامپ و مخالفان وی، تبدیل شده است» (18 شهریور 1399).
پس از چند روز سکوت، کیهان روز 24 شهریور ماه علاوه بر تکرار ترجیعبند "جنگ داخلی"، از احتمال بازداشت کلینتونها و مارک زاکربرگ در فردای انتخابات خبر داد: « 50 روز بیشتر به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا زمان باقی نمانده است. بسیاری هشدار دادهاند که این انتخابات ممکن است به جنگ داخلی، آشوب و حتی تجزیه این کشور منتهی شود. هر دو طرف دموکرات و جمهوری خواه نیز نسبت به پیروزی خود اطمینان دارند و تهدید کردهاند در صورتی که شکست بخورند نتیجه را نخواهند پذیرفت. راجر استون استراتژیست برجسته جمهوریخواه و مشاور سابق ترامپ نیز به ترامپ توصیه کرده در صورت شکست در انتخابات، باید قدرت کامل را به دست گرفته و چهرههای شناخته شدهای نظیر بیل و هیلاری کلینتون ومارک زاکربرگ مالک فیس بوک را به زندان بیندازد.»
تمایل کیهان به جدی گرفتن توصیه رادیکال راجر استون به ترامپ، ناشی از آن نبود که این روزنامه احتمال وقوع چنین امری را جدی میدانست، بلکه کیهان در صدد بود این نکته را القا کند که وقایع پس از انتخابات 1388 ایران، در آمریکای 2020 نیز تکرار خواهد شد. یعنی همان طور که سپاه پاسداران چهرههای موثر حامی میرحسین موسوی را در فردای انتخابات ریاست جمهوری سال 88 دستگیر کرد، دولت ترامپ نیز کلینتونها و سایر حامیان برجسته بایدن را در فردای سوم نوامبر دستگیر خواهد کرد.
اما بر چنین القایی چه فایدهای میتوانست مترتب باشد؟ به نظر میرسد وقوع چنین وقایعی در آمریکا بیش از هر چیز مایه تشفی خاطر کیهان و سایر سنخگویان و طرفداران نظام جمهوری اسلامی تواند بود. رهبر جمهوری اسلامی خودش در تابستان 88 معترف بود که وقایع پس از انتخابات ریاست جمهوری، موجب "هتک حرمت نظام" شده است. کیهان با جدی گرفتن توصیه مضحک راجر استون به ترامپ، از نوید این رخداد به طرفداران نظام لذت میبرد که "هتک حرمت دموکراسی آمریکا" نیز در راه است.
جدا از این نکته، کیهان طی دو سه ماه اخیر به گونهای درباره وقوع جنگ داخلی در آمریکا مینوشت که گویی مردم آمریکا هر روز روزنامه کیهان را میخوانند و قرار است از این روزنامه خط بگیرند. بدیهی است که گردانندگان کیهان میدانند کسی در آمریکا خواننده روزنامه آنها نیست. بنابراین به نظر میرسد تاکیدات مدام کیهان بر وقوع جنگ داخلی در آمریکا و حتی احتمال دستگیری کلینتونها در فردای انتخابات و البته تجزیه آمریکا در صورت شکست بایدن، باید مخاطب داخلی داشته باشد. مخاطب داخلی این خیالاندیشیهای کیهان، احتمالا اقشار غربگرای جامعه ایران بودند (و هستند).
در واقع کیهان میخواهد به "غربزدگان" و "لیبرالهای وطنی" بگوید "در غرب خبری نیست" و "به دموکراسی دل نبندید"؛ چراکه دموکراسی دیر یا زود آمریکا را به ورطه جنگ داخلی و تجزیه خواهد کشاند. پس آن به که روی از غرب بگردانید به ولایت فقیه جامعالشرایط دلخوش و راضی باشید که سعادت دنیا و آخرت ملت ایران در تبعیت از ولایت چنین فقیهی است.
هم از این رو کیهان، علاوه بر تاکیدات دیرینهاش بر ناکارآمدی اقتصادی سرمایهداری در آمریکا، در آستانه این انتخابات نیز تلاش ویژهای به خرج داد که "ناکارآمدیِ سیاسی دموکراسی آمریکایی" را نیز به "غربگرایان وطنی" وعده دهد و به سبک ولادیمیر پوتین، لیبرالدموکراسی را نظامی شکستخورده و به آخر خط رسیده جلوه دهد.
در همین راستا، پنج روز بعد، روتیتر و تیتر اول روزنامه کیهان چنین بود: «همزمان با گسترش خشونت های خیابانی/ هشدار اف.بی.آی آمریکا در آستانه جنگ داخلی است». (29 شهریور 1399) کیهان در گزارشی که ذیل تیتر فوق منتشر کرد، همان خط ناکارآمدی اقتصادی و سیاسی را پی گرفت و تصویری از آمریکا ترسیم کرد که خواننده گزارش، هزار بار خدا را شکر کند که شهروند آمریکا نیست.
روز پنجم مهر کیهان نوشت: «38 روز مانده به یکی از پرمخاطرهترین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و هر چه زمان میگذرد تحلیلها در مورد وقوع آشوب و جنگ داخلی در این کشور به واقعیت نزدیکتر میشود.»
یک روز بعد، کیهان با پشتکاری مثالزدنی همچنان مشغول تکرار مکررات بود: «رئیسجمهور آمریکا برای چندمین بار مسئله "تقلب در انتخابات ریاستجمهوری" را مطرح و اعلام کرده اگر تقلب نشود حتماً او در انتخابات پیروز میشود. این اظهارات نخبگان سیاسی آمریکایی و حتی پنتاگون را به وحشتانداخته چرا که به معنای، احتمال آغاز یک جنگ شهری پس از انتخابات است.» (6 مهر 1399)
روز هفتم مهر ماه نیز کیهان نوشت: «شخصیت خودشیفته و روان پریش ترامپ نیز این احتمال را تقویت میکند که او در صورت شکست، آن را نمیپذیرد. بنابراین، جامعه آمریکا باید برای روزهای سخت بعد از انتخابات آماده شود.»
تکرار مدام این مضمون، خواننده کیهان را با این سوال مواجه میکرد که آیا گردانندگان این روزنامه منظر دیگری برای نظر کردن در انتخابات آمریکا نداشتند یا اینکه نمیخواستند منظره سیاسی آمریکا را از منظر دیگری هم بنگرند؟
چند روز بعد کیهان دوباره بحث تجزیه آمریکا را پیش کشید و نوشت: «نظرسنجیهای دانشگاهی در آمریکا نشان میدهد بیش از 40 درصد مردم این کشور از جدایی ایالتشان در صورت شکست نامزد مورد حمایتشان در انتخابات حمایت میکنند.» (10 مهر 1399)
پس از ده روز سکوت، کیهان در 21 و 22 مهر مجددا ساز جنگ داخلی را کوک کرد. مثلا در 22 مهر ماه نوشت: « با افزایش نگرانیها درباره خطر بروز شورش و جنگ داخلی پس از انتخابات آمریکا رئیسستاد مشترک ارتش این کشور نیز اعلام کرده ارتش در هرج و مرج انتخاباتی مداخله نخواهد کرد. این روزها و حدود سه هفته مانده به انتخابات، "جنگ داخلی" به واژهای پرتکرار در رسانههای آمریکا تبدیل شده است.»
در 30 مهر 1399 نیز این جملات در صفحه آخر روزنامه کیهان نقش بست: «هر چه زمان به روز سوم نوامبر(13 آبان) یعنی موعد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نزدیک میشود تنشها در این کشور افزایش پیدا میکند. پیش از این کارشناسان، رسانهها واندیشکدههای بسیاری در آمریکا هشدار دادهاند که انتخابات پیش رو با توجه به تشدید دو قطبی در فضای سیاسی این کشور ممکن است به جنگ داخلی منجر شود.»
و در ششم آبان: «بسیاری از کارشناسان،اندیشکدهها و رسانههای مطرح طی ماههای گذشته، با توجه به تشدید تنشها و حضور صدها گروه شبه نظامی مسلح که بیشترشان نیز طرفدار ترامپ هستند، نسبت به خطر بروز جنگ داخلی در آمریکا هشدار دادهاند. به تازگی شاهد موج دوم علاقه آمریکاییها به خرید انواع تسلیحات هستیم؛ چرا که مردم نگران ناآرامیهایی هستند که در روزهای نزدیک به انتخابات، روز انتخابات و بعد از آن رخ میدهند. در نتیجه این شرایط، جلیقههای ضدگلوله، و ماسکهای مقاوم در برابر گلولههای ساچمهای فروخته میشوند و مردم عادی علاقه زیادی به خرید این اقلام از خود نشان میدهند. اینها افرادی هستند که در کوئینز و سانفرانسیسکو زندگی میکنند و تا همین اواخر هرگز علاقهای به خرید این تجهیزات نظامی نشان نمیدادند، اما اکنون احساس میکنند باید این کار را انجام دهند.»
همچنین در هفتم آبان ماه: «در حالی که کمتر از یک هفته به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا زمان باقی مانده اخبار و گزارشها از تشدید تنشها در آمریکا حکایت دارد. در تگزاس مسئولان این ایالت برای اعزام ۱۰۰۰ نیرو به پنج شهر مهم در سراسر این ایالت به منظور "جلوگیری از هرگونه آشوب مدنی" پس از انتخابات سه نوامبر (13 آبان) آماده میشوند.»
روز 8 آبان نیز این تیتر در صفحه اول روزنامه کیهان جلب توجه میکرد: « وحشت از جنگ داخلی در آمریکا مردم برای ذخیره سلاح و آذوقه هجوم آوردهاند.»
در گزارش مرتبط با تیتر فوق آمده بود: «مردم این کشور در آستانه انتخابات ریاست جمهوری و از ترس بروز جنگ داخلی به ذخیرهسازی گسترده مواد غذایی و اسلحه روی آوردهاند ... میلیونها آمریکایی در حال خرید اسلحه و فراگیری آموزشهای نظامی هستند ... برخی از مردم در کنار ذخیرهسازی مواد غذایی و اسلحه حتی ماسک و لباسهای ضد حملات شیمیایی! نیز ذخیره کردهاند تا در صورت لزوم از آن استفاده کنند.» (کیهان، 8 آبان 1399)
یک روز قبل از برگزاری انتخابات آمریکا نیز این تیتر در صفحه اول کیهان درج شده بود: « آغاز شمارش معکوس برای جنگ خیابانی در آمریکا/ هواداران ترامپ و بایدن به جان هم افتادند». در گزارش کیهان آمده بود: « در حالی که هنوز انتخابات آمریکا بر گزار نشده است، خشم و نفرت سراسر این کشور را فرا گرفته است و هواداران دو نامزد انتخاباتی در شهرهای مختلف این کشور به جان هم افتادند و با یکدیگر درگیر شدند. وضعیت در خیابان شهرهای بزرگ آمریکا، مثل واشنگتن، نیویورک، لس آنجلس، فیلادلفیا و پورتلند شدیدا مشتنج گزارش شده است. بر اساس گزارشهای تصویری، طرفداران و مخالفان هر یک از نامزدها با خشم و نفرت به جان هم افتادند و نیروهای امنیتی نیز برای سرکوب تظاهرکنندگان، وارد عمل شدند.» (12 آبان 1399)
فردای انتخابات کیهان با این تیتر اصلی، سخنان خامنهای را بازتاب داد: اوضاع آمریکا تماشایی است. کیهان همچنین به نقل از نیویورکتایمز امیدوارانه این تیتر را نیز در صفحه اولش نشاند: «آغاز خطرناکترین هفته تاریخ آمریکا» (14 آبان 1399). تفاوت نیویورکتایمز و کیهان فقط در این نیست که اولی معتبرترین روزنامه جهان است و دومی به بسیاری از قواعد حرفه روزنامهنگاری بیاعتناست. تفاوت مهمتر در نگرانی نیویورکتایمز بابت دموکراسی آمریکا و امید کیهان به نابودی این دموکراسی است.
اما مهمترین تیتر کیهان در این تقریبا ده روزی که از برگزاری انتخابات آمریکا میگذرد، در 17 آبان رقم خورد. تیتر اصلی کیهان در هفدهم آبان ماه این بود: «آمریکای تماشایی! تقلب، هرج و مرج و جنگ خیابانی». جنگ خیابانی، چهار روز بعد از برگزاری انتخابات، دروغ آشکاری بود که کیهان به خورد خوانندگانش داد.
در گزارش مرتبط با تیتر فوق، اطلاعرسانی به سبک کیهان نمود بارزی داشت: «انتخاباتی برگزار شده که در آن هر دو نامزد ادعای پیروزی دارند... طرفداران دو طرف در خیابانها به جان هم افتادهاند، پلیس هم به جان آنها افتاده است.» (17 آبان 1399)
واقعیت این است که نارضایتی طرفداران ترامپ از نتیجه انتخابات، هنوز هزاران فرسنگ با رویای کیهان فاصله دارد. کار به جنگ داخلی نکشیده و کیهان همچنان نوید وقوع جنگ داخلی را به خوانندگان آمریکاستیزش میدهد.
از روز برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا تا به امروز (جمعه 23 آبان)، هشت شماره روزنامه کیهان روی دکههای روزنامهفروشی ایران آمده و تیتر اصلی شش شماره آن مستقیما مربوط به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بوده. تیتر روز پنجشنبه (22 آبان) نیز غیر مستقیم به انتخابات آمریکا ربط داشت و دولت روحانی را از مذاکره با دولت بایدن نهی میکرد.
اما طنز ماجرا این است که حسین شریعتمداری، مدیر مسئول و سردبیر روزنامه کیهان، در حالی که از شکست ترامپ خوشحال است و در یادداشت خودش درباره انتخابات آمریکا، با اشاره به کشته شدن قاسم سلیمانی به دستور ترامپ، نوشت «همین یک نمونه از جنایات دونالد ترامپ کافی است تا همه ملتهای مسلمان ... از شکست توام با خواری و ذلت او شادمان باشند و پیشانی شکر بر زمین بسایند»، همچنان آرزومند وقوع جنگ داخلی در آمریکاست و به این نکته توجه ندارد که جنگ داخلی در آمریکا یعنی مسجل نشدن "شکست توام با خواری و ذلت" ترامپ، و چه بسا حتی باقیماندن ترامپ بر مسند قدرت. بویژه اگر ترامپ دستور دستگیری کلینتونها را صادر کند!
در واقع مدیر روزنامه کیهان در چنان نفرت چندجانبهای گرفتار است که خودش هم نمیداند باید جانب کدام خواسته برآمده از نفرتش را بگیرد. جانب شکست قاتل ترامپ را یا جانب فرو رفتن آمریکا در جنگ داخلی در اثر تن ندادن قاتل ترامپ به شکست توام با خواری و ذلت؟
اما جدا از نکته فوق، دونالد ترامپ برخلاف اکثر پیشبینیها در این انتخابات بسیار فراتر از حد انتظار ظاهر شد و بایدن به دشواری توانست از سد او بگذرد. ترامپ تا کنون حدود 73 میلیون رای کسب کرده و همین کافی است برای اینکه حزب جمهوریخواه آمریکا از رقابت او با بایدن راضی باشد. علاوه بر این، ترامپ در این انتخابات موفق به کسب رای نیروهای اجتماعی متفاوتی شد که معمولا اقبال چندانی به جمهوریخواهان نداشتند یا دست کم کسی انتظار نداشت به ترامپ رای بدهند.
دونالد ترامپ حتی اگر همین الان شکست در انتخابات ریاست جمهوری را بپذیرد و کنار برود، یکی از موفقترین و شاید موفقترین کاندیدای بازنده در تاریخ انتخابات ریاست جمهوری آمریکاست. بنابراین معلوم نیست حسین شریعتمداری ادعای شکست توام با خواری و ذلت" ترامپ را بر چه اساسی مطرح میکند.
در واقع ادعای مدیر مسئول کیهان مبنایی ندارد جز نفرت او از ترامپ بابت کشتن قاسم سلیمانی. وگرنه حزب جمهوریخواه در شکست ترامپ، با توجه به کمیت و کیفیت آرای او، در قیاس با سالهای 2008 و 2012 که کاندیداهای این حزب در رقابت با اوباما شکست خوردند، آینده سیاسی بهتری پیش روی خودش میبیند.