آرشیو نقد و اندیشه ها

پیشینه ۱۷۰ ساله جمهوری‌خواهی عرفی در ایران

در تصور غالب و روایت مشهور در تاریخ معاصر ایران، رضاشاه و حلقه نیروهای سیاسی و روشنفکر نزدیک به او در دوران اواخر ساطنت احمدشاه قاجار، به عنوان بنیانگذاران ایده جمهوری‌خواهی شناخته می‌شوند که بعد از ناکامی و در مشورت با مراجع تقلید وقت (آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی و میرزا حسین نائینی) به ناچار به دنبال تغییر سلطنت از قاجاریه به پهلوی می‌روند. ...

نگهداشت قدرت خرید در برابر اَبَرتورمِ پیش رو!

جمشید اسدی

آهنگ این نوشته ارائه راهکارهایی است به دستمزدبگیران به ویژه خُرد و نیز آسیب‌پذیران برای نگهداشت قدرت خریدشان در برابر تورم فزاینده پیش روـ تا جایی که می‌شود. تا جایی که می‌شود چون مادامی که نظام ولایی در درون مرز رانت‌خواری و در برون مرز تنش‌افروزی می‌کند، سختی‌های اقتصادی مردم درمان نخواهد شد و هر راهکاری تنها آرامش بخش و کوته روزگار می‌توانند بود. اما تا گذر از شرایط کنونی، نمی‌توان بر گذران زندگی مردم، به ویژه دستمزدبگیران خُرد، چشم فروبست. ...

دیکتاتورها در دام طنز نویسان

علیرضا رضایی طنزنویس، در ۴۴ سالگی، درفرانسه درگذشت. او در ده سال گذشته لحظه‌ای از غم دوری از زادگاه خود آرام نگرفت. خبر درگذشتش وقتی در همه جا پیچید که او را در خانه اش، بی جان و تنها یافتند. رضایی طنز اندیشمند را در فرم برنامه های شفاف سازی مطرح کرد . براستی طنز چیست ؟ این یادداشت کوتاه هراس دیکتاتورها را از طنز پردازان بیان می کند. ...

چرا تحریم ها بر نفوذ منطقه ای جمهوری اسلامی اثرگذار نیست

علی افشاری

یکی از استدلال های مدافعان داخلی وخارجی بازگشت تحریم های یکجانبه ماقبل برجامی آمریکا اثر بازدارنده آن در برابر نفوذ منطقه ای جمهوری اسلامی است که تاثیرات منفی بر ثبات خاورمیانه دارد. به باور آنها برداشته شدن تحریم ها و آزاد شدن مبالغ مالی مصادره شده دست جمهوری اسلامی در خاور میانه را بازتر کرده و قدرت آن را افزایش داده است. در این یادداشت تلاش می شود نادرستی این ادعا در پرتو داده های تاریخی شرح داده شود. در واقع مدعای مطلب این است که تحریم ها رابطه الزام آور با نقوذ منطقه ای جمهوری اسلامی نداشته و ندارند. ...

صدای سوم صلح و دمکراسی در نفی همزمان تحریم ها و استبداد دینی در ایران است!

مهرداد درویش پور

دکتر مهرداد درویش‌پور از زمره کسانی بود که از نیمه دوم دهه ۱۹۸۰ با نقد انقلاب اسلامی ، مجازات اعدام ، خشونت و قدرت ، سوسیالیسم استبدادی و مردسالاری به شکل‌گیری گفتمان‌های نوین ودموکراتیک و به ویژه فمینیسم در سطح ایران یاری رساند . او از سال 1997 تا کنون با استفاده از نظریه میان برشی ( اینترسکشانیلتی ) به بررسی حوزه های گوناگون نابرابری های اجتماعی و تبعیض پرداخته است . دکتردرویش پور فارغ اتحصیل رشته دکترا از دانشگاه استکهلم و هم اکنون دانشیار و استاد دانشگاه در دانشگاه ملاردالن سوئد است. در حوزه سیاسی، درویش پور از فعالان جنبش صلح و از نظریه پردازان اندیشه جمهوری خواهی در ایران است. ...

تحریم ها دلیل جایگاه فروپاشیده نظام ولایی در اقتصاد جهانی نیست!

جمشید اسدی

تحریم های ایالات متحده آمریکا که از ۱۳ آبان  ۱۳۹۷ (۴ نوامبر ۲۰۱۸) خواهد آغازید، بی تردید پیآمدهای سختی بر اقتصاد نظام ولایی وارد خواهد کرد. اما این تحریم ها علت ورشکستگی اقتصاد ایران نیستند، بلکه « مزید بر علت » اند. اقتصاد ایران در نظام ولایی به دلیل اصل « خودی و غیر خودی » تبعیض میان شهروندان درکار اقتصادی و نیز بخشیدن امتیازهای ویژه به رانت خواران خودی از همان آغاز از کارآفرینی و پیشه ورزی پویا واماند و همواره فروپاشیده تر شد. افزون بر این، نظام ولایی با نگاه خودکفایی ایدئولوژیک و اقتصاد مقاومتی و تنش افروزی با دیگر کشورها در اقتصادی که هر روز بیش از پیش جهانروا می شود، امکان بازرگانی ثروت ساز و سرمایه گذاری های زورآمد را از هم ایران گرفت.  ...

در دوران تحریم های جدید ، جمهوری اسلامی به کدام سوی خواهد رفت ؟

رضا علوی

دلایل اصلی اقتصاد بحران زده ایران در درون خود حکومت نهفته است . تحریم ها مزید بر علت است نه خود علت . علت را در رانت خواری ، فساد ، نبود مدیریت و …. از همه مهمتر ” دیدگاه غنیمتی ” باید جست . ...

فرشگرد یا عقب گرد برای بازگشت پهلوی ها؟

هژیر عطاری

در روزهای اخیر نامی در خبرها و شبکه های اجتماعی به گوش می خورد که خبر از ایجاد تشکل یا شبکه ای جدید در راستای براندازی جمهوری اسلامی از بدنه عمدتا متعلق به "دانشجویان و دانش‌آموختگان لیبرال ایران" می دهد.راستای این شبکه محل بحث و موضوع این نوشته نیست زیرا بسیاری هستند در داخل و خارج از مرزهای جغرافیایی ایران که بر اصلاح ناپذیری جمهوری اسلامی در شرایط فعلی و لزوم جایگزینی آن با یک حکومت عرفی چه مشروطه پارلمانی ، چه جمهوری و چه هر مدل دیگری از حکومت که توسط اکثریت مردم ایران در یک رفراندوم آزاد مورد انتخاب قرار گیرد ،  اتفاق نظر دارند . موضوع مورد بحث ، بیانیه منتشر شده توسط این گروه جهت اعلام موجودیت این تشکل است . در آن نکاتی دیده می شود که شاید مثبت ترین و خوشبینانه ترین تعبیر برای آن "سنگ بنای کج" باشد. ...